Narsisistik yapıdaki bir eşe sahip olmak ite kaka yıpranarak sürdürülen bir sistemin içinde olmak demektir. Eğer bir de çocuklar varsa durum daha da komplike hal alır. Bu yazımda evlilik müessesesi içinde çocukları narsist bir eşe karşı nasıl koruruz, en az hasar almasını sağlarız, gelişimsel olarak sağlıklı ilerleyebilmesi için neler yapabiliriz bunlara odaklanıyor olacağım. Narsisistik kişilik bozukluğu ile ilgili diğer yazılarımı okumak için blog sayfamı ziyaret edebilirsin.
Toksik Pozitifliği Bırakıp Müdahalelere Başla
Narsist bir ebeveynle büyümek hiçbir zaman zarar görmeden, travmasız, yarasız olmaz. Yeterince iyi bir anne ve stabil bir baba ile büyürken dahi travmalar ve hayal kırıklıklarına sahip olurken narsist ebeveynle büyümek bu iyimser tablodan çok uzaktır. Herşeyden önce bunu kabulü ve ortada problem yokmuş gibi yaşama hali varsa bunu bırakmalı. Bu kişilikler obsesif narsist, kontrolcü, yönetici, güdücü, dizginlerin kendilerinde olmasını isteyen yapıda oluyor. Diğer partner sinmiş, huzursuzluk çıkmasın, aman tadımız kaçmasın(Ali Rıza Bey), yanlış birşey yapmayalım da kavga gürültü çıkarmasın diye diye pasifize olmuş, edilgen bir pozisyona evrilebiliyor. Önce üstündeki kumları silkeleyip ben de varım demen şart.
Çocuklar gözlemleyerek, izleyerek, modelleyerek, ebeveynleri üstünden dünyanın nasıl bir yer olduğuna yönelik ilk izlenimleri ve kodlamaları içselleştiriyorlar. Narsist ebeveynlerinin hal, hareket, reaksiyon, tutum, tavırlarını bolca görüp diğer ebeveynin yokluğuyla yaşamaları onlar açısından iyi olmayacaktır.
Narsist Ebeveyni Değersizleştirmemek Gerekir
Çocukla birebir narsist partnerin davranışlarının yanlışlığı ile ilgili konuşmalar yapmak uygun değil. Unutmayalım ki ne kadar olumsuz davranışları olsa da çocuğun ebeveyni. Çocuğun gözünde ve gönlündeki ideal yerini sarsmamak gerek. “Babanı biliyorsun işte her zamanki baban, böyle o”, “Annenin huysuzluğu yine üstünde” gibi söylemler o ebeveynin kaale alınmayacak, güvenilmeyecek, otoritesi kabul edilmeyecek biri olduğu algısını yerleştirir. Evet narsist ebeveynin yaklaşımları gerçekten de bu tür tutumları hak eden şekilde olsa da çocuğu bilinçlendirmekten kaçınılmalı. Bunun önemli 2 sebebi var:
- Çocuğun ebeveyn imgesinin tehlikeye düşmesiyle hayata karşı boşluk ve güvensizlik geliştirmesi.
- Çocuğun bilinçlenerek erken olgunlaşması, bilmesi. Çocukluğun olumsuz da olsa hissiyatlarını yaşayamaması, yaşından ileride anlama ve anlamlandırma yetisiyle yetişkin dünyasına erkenden girmesi.
Çocuğa İdeal Ebeveynlikle Anılar Biriktir
Narsist bir ebeveynle büyümek gerek aşırı detaylı hatırlanan yıkıcı ve kırıcı anılara; gerek de irili ufaklı sürerli kötü hissettiren anlara sahip olmak anlamına gelir. Değersizlik, görülmemek, yük gibi hissetmek, diken üstünde olmak, belirsizliğe tahammülsüzlük, yetersizlik, suçluluk, sevilmeye layık olmamak, utanç gibi duygular gerek narsist ebeveyn gerek de narsist partnerle yaşamanın kaçınılmaz getirileri.
Diğer ebeveyn olarak mümkün mertebe çocuğun narsist ebeveynle temasını kesecek aktiviteler, ev dışı planlar, beraber geçirilen güzel vakitler, yukarıda sıraladığım duygulara panzehir olacak hoş duyguları çocuğun hissetmesi ve deneyimlemesiyle sadece kötü/olumsuz anılara sahip olarak yetişkinliğe geçmek yerine psikolojide kaynak dediğimiz zor zamanlarda tutunabileceğimiz ve sığınabileceğimiz anıların bize cesaret ve güç vermesidir. Kendi çocukluğundan bu tür gülümseten insan, eşya, zaman, yer hatırlayıp kendinden de bu fenomeni anlayabilirsin. Çocuğuna da benzer miraslar bırakmaya ne dersin?
Güvendiği Bir Uzmanla Çalışılabilir
Narsist kişilerin yaşamı daha çok olması gerekenler, doğrular, kanun ve kurallar, sınırlanmış sert çerçeveli düzenler, uyulması gerekenlerdir. Böyle bir yaşam duygudan uzak, mantık ve materyalin hakimiyetinde yaşamak demektir. Çocuk, duyguları tanıma, anlama, paylaşma ve ifade etmeyi ebeveyn üstünden pratik eder. Narsist ebeveynle bunu yapmak ya zordur ya da yoktur. Örneğin sevgiyi gösterme, belli etme, verme konusunda utanma – sıkılma ve bundan uzak durma yaygındır.
Narsist ebeveyn çocuğunu uzantı gibi görebilmekte. Çocuğun ayrı bir birey olduğunu görememekte, kendi istek ve arzularını karşılaması gereken kendisinin bir organı gibi algılamakta. Böyle olunca çocuğun ihtiyaçlarını görememe, çocuğun ne istediği ve ne istemediğiyle ilgilenmeme, kendininkileri ona dayatma yoğundur. Bu tür bir ilişkilenmenin kaçınılmaz sonucu çocukta kimlik karmaşası, kim olduğuyla ilgili kafa karışıklıkları, kendine yönelik şefkatten uzak ve sert tutumlar.
Çocuğu nesne, uzantı olarak değil de özne olarak “varsın, seni duymaya niyetliyim, olduğun halinle özelsin, kendi sevdiğin ve sevmediğin şeyler var ve bunları kabul ediyorum, senin de kendini kabul etmeni temenni ediyorum” şeklinde yaklaşımla duygu dünyası ve kişilik gelişiminin diğer tüm ayaklarında var olan bir terapist, çocuğa yeni ufuklar açmak için birebirdir.
Konuyla ilgili daha çok şey yazılır, çetrefilli ve geniş çerçeveli bir konu. Evlilikte, boşanma sürecinde, ayrıldıktan sonra çocukların psikolojisi, “nasıl davranmalıyım”, “nasıl bir yol izlemeliyim?” gibi durumların içinde olan bireylerle İzmir’de yüzyüze ve online seanslarla kaygıları ve soru işaretlerini gideriyor, ruh sağlığımızı koruma yolunda beraber çalışıyoruz. İletişim sayfamızdan bize ulaşarak detaylı bilgi ve randevu alabilirsiniz.