Sınav kaygısı özellikle LGS TYT AYT gibi dönemlerde gençlerde görülen ve süreci sıkıntıya sokan yaygın problemlerdendir. Öğrenci sınavına hazırlanmış, başarılı, denemelerde ve okulda başarılı sonuçlar alan bir kıvamda olabilir. Fakat sınav kaygısı varsa tüm bu emeklerini boşa çıkarabilecek nitelikte olan kaygı hali hüsrana uğratabiliyor. Aileler ilk başta çocuklarındaki sorunu azımsama, basite indirgeme tutumunda olsa da zaman geçtikçe devam etmesiyle birlikte durumun ciddiyeti ancak anlaşılıyor.
Sınav kaygısı sınava yaklaşırken ya da sınav esnasında olan yoğun heyecan hali olarak da görülebilirken; daha uzun vadeli, zamana – genele yayılmış kaygı hali de görülebiliyor. Yoğun anlık durumlarda daha çok bedensel belirtiler görülüyor. Midede bulanma, terleme, el kollarda karıncalanma, uyuşma hissi, sık tuvalete çıkma hali, kalp çarpıntısı nefes problemleri gibi birçok belirti görüyoruz.
Sınav Kaygısında Ebeveynler
Anne babalara bu psikolojik problemler büyük rol düşüyor. Her şeyden önce çocuklarının sıkıntısı keyfi ya da isteğe bağlı değil. Bunu bilerek evlatlarına yaklaşmaları yerinde olacaktır. Ebeveynlerin çocuklarına inanmadıkları, samimi bulmadıkları durumlarda genç anlaşıldığını hissetmiyor ve daha çok içine kapanabiliyor. Direkt telkinlerle çocuklarını yönlendirmeye çalıştıklarında başarısız olabiliyorlar ve çocuğun yeterince çabalamadığını, elinden geleni yapmadığını vb. düşünebiliyorlar. Oysaki çocuk tam anlamıyla psikolojik bir bunalımın içinde olabiliyor.
İzmir Sınav Kaygısı Terapi ve Çözümleri
Sınav kaygısı yaşayan gençlere yönelik müdahalelerde psikolog ile öncelikle aile görüşmesi ve ardından çocukla görüşmeler yapılır. Aileden geçmiş dönemlerle ilgili, aile içi durumlarla ilgili genel bir bilgi alınır. Ailelerin bazı tutum ve davranışları kaygıyı besleyebilmekte. Ebeveynler bunların farkında olmayabiliyor. Bu noktada aileleri de uygun tutumlara yönlendirmek ve çocuklarına destek olabilme güzergahında geribildirimler verilmekte. Gençle birlikte kaygıyı yaratan temel sebeplere dair çalışmalar yapılır, altta yatan mükemmeliyetçilik, yetersizlik, koşullu kabul gibi sık görülen duygular açığa çıkarıldıkça endişe ve heyecan gibi çıktılarda düşüş sağlanır.
Seans seans ilk görüşmelerde saptanan problemlerin işlemlenmesi ve çözümlenmesiyle birlikte kaygı seviyesinde gözle görülür düşme olur. Gencin baş etme mekanizmaları geliştirmesi, bazı inançlarının farkına varması ve değiştirmesi yardımcı olur. Özellikle sınava yüklenen anlam çok büyük olunca üst düzey bir anksiyete yaşanabilmektedir. Sınava yönelik dönüm noktası, hayat memat meselesi, olmazsa olmaz gibi anlamların yüklenmesi işleri zorlaştırıyor. Gençler sonuç odaklı bakıp sınavda heyecanlanıp heyecanlanmayacağını düşünmekten sürece yoğunlaşamıyorlar. Bu tür problemler terapist ile çalışılarak giderilir.
Ebeveynlerin Telkinleri Önemli Yer Tutuyor
Ebeveynler gençlere istemeden de olsa kaygı yükleyebiliyor. Direk olarak bir baskı olmasa da dolaylı telkinler alttan alta çocuğu şişirebiliyor. “Sen mutlaka ilk 10 bine girersin, gözünü kapatsan tıp kazanırsın, x üniversiteyi kesin kazanacaksın inanıyorum” gibi cümlelerde ilk etapta problem yok gibi görünse de gençte bu telkinlerin karşılığını verebilmek için borçlanma hissi oluşur. Bu da ekstra bir yük yaratır.
Ebeveynler “o kadar kaynak ayırdık, dersaneye yolladık, özel hoca tuttuk” gibi verdikleri emekleri dillendirmemeli. Gençler bu tür telkinlerden olumsuz etkileniyor. Anne babalar yeterli desteği verip daha sessiz bir tutumda kalmalı. Ders çalışmayı ve sınava hazırlık sürecini gence bırakmaları gerekiyor.
Sınava Yaklaşırken
Ebeveynler ve gençler genellikle sınava az bir zaman kala uzmana başvuruyor. Bunda kritik bir hata ya da geç kalmışlık olmasa da belli bir zaman kala müdahale ve baş etme mekanizması odaklı bir çalışma yapılmaktadır. Sınava en az 2 – 3 ay kala başvurulan durumlarda ise ekstra olarak stres ve kaygı yaratan faktörleri tespit etmek, bu etmenlerin etkisini en aza indirmek, gerginlik ve huzursuzluk yaratacak inanç, düşünceleri çalışmak gibi çok faydalı girişimler için zaman kazanmış oluyoruz. Bu yüzden eğer sınav sürecine hazırlanan çocuğunuz varsa, son anda psikolog desteği almak yerine daha önce başvurulması performansı kat ve kat artırır.
Sınav Kaygısı Terapisi Nasıl Olur?
Sınav kaygısı ile çalışırken öncelikle tespit görüşmeleri yapılır. Terapist genç ile stresin ve kaygının sebeplerine yönelik belli başlı doneler elde etmeye yönelir. İzmir sınav kaygısı psikologu ile tespitlerin ardından yol haritası belli olur ve çözüm odaklı şekilde ilerlenir. Gencin stresle baş etme ve kaygıyı yönetebilme becerileri artırılır. Sınavın kurtulunması gereken bir ayak bağı ya da korkutucu bir canavar olarak kodlanması saf dışı bırakılır. Gencin süreçle ve sınava hazırlıkla, deneme ve asıl sınavla barışması sağlanır.