Sosyal Fobi Nedir
Sosyal Fobi kimseler, kendilerinin izlenmesinden, küçük düşürülmesinden veya utandırılmalarından korkarlar (irrasyonel bir korkudur bu).
Öyle ki günlük işleyişe engel olur.
Sosyal Fobiye (Sosyal Anksiyete) Sebep Nedir
Sosyal anksiyete genellikle gençlik yıllarında başlar fakat çocuklukta da başladığı görülür. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Beyin kimyasındaki bazı dengesizlikler, örneğin serotonin sosyal anksiyetede rol oynayabilir. Amigdalanın aşırı işlevselliği de sosyal kaygıyla ilişkilendirilir. Çevresel faktörler de sosyal fobi geliştirmenize neden olabilir.
- Aşırı eleştiren, kontrolcü ve koruyucu ebeveyn
- Çocukken zorbalığa maruz kalmak
- Aile çatışması – cinsel istismar
- Çekingen utangaç mizaç
Belirtilerin Sosyal Fobi Olduğunu Nasıl Anlarım
Sosyal Anksiyete sahibi kişiler korkularının durumla orantılı olmadığını bilirler. Aşırı kaçınganlık gösterdiklerinin kendileri de farkındadır fakat engel olma konusunda yetersizlik vardır. Kaygıları kontrol etmede problem yaşanır. Kaygı, belirli ortamlarda ya da durumlarda -performans kaygısı gibi- belirebilir ya da her durumda kendini gösterebilir.
Genel olarak görülen belirtiler; göz teması kurmak, yabancılarla iletişim, konuşmaları başlatmak. Sosyal fobisi olan kişiler bu tür durumlardan önce fiziksel, bilişsel ve davranışsal belirtiler geliştirebilirler.
Bilişsel belirtilerden bazı örnekler şunlardır;
- Diğer insanları tanımadığımız durumlar
- Başkaları tarafından yargılanacağını endişesi
- Utandırılma veya aşağılanma korkusu
- Başkalarının sizin anksiyetenizi fark edeceğini düşünmek
- Yaklaşan aktiviteye(sunum, gösteri vb) haftalar öncesinden telaşlanmak
Fiziksel Belirtilerden örnekler;
- Kızarma
- Aşırı terleme
- Titreyen eller
- Kas gerginlikleri
- Kalbin hızlı çalışması
Davranışsal Belirtilerden örnekler;
- Sosyal ve perforans faaliyetlerinden kaçınmak
- Çıkış-kaçış girişimleri ya da düşünceleri
- Güvende bulunduğu durumlardan çıkmama (Konfor alanı)
Sosyal Fobinin Teşhisi
Bir tanı alabilmek için, korku şiddetli olmalı ve günlük yaşamı kısıtlar nitelikte olmalıdır. Okulu, iş yaşamını, ilişkileri olumsuz yönde etkiliyor olması gerekmekte. Semptomlar sadece birkaç durumda ya da yaşamın geneline yayılmış şekilde olup olmadığına bakılarak spesifik ya da genel sosyal fobi teşhisi konulur.
İzmir Sosyal Fobi Tedavisi
Sosyal fobinin en yaygın tedavi şekli ilaç ve bilişsel davranışçı terapi iledir. Çoğu zaman en iyi sonuç için ikili beraber kullanılır. Ben psikoterapilerimde de uyguladığım; hemen hemen her ruhsal rahatsızlıkta en başta bakılması gereken alttaki sebeplerin araştırılması taraftarıyım. Dolayısıyla psikodinamik yaklaşımın da İzmir’de sosyal fobi tedavisinde kullanılmasının yerinde olacağını düşünüyorum. Altta yatan sebepler bulunmadan uygulanan her türlü terapinin sığ ve geçici olacağını düşünmekteyim.
Kendin İçin Neler Yapabilirsin
Bir çok kişi ‘çok utangaçım ne yapabilirim, kolay kolay sosyal ortamlara giremiyorum çekiniyorum, başkalarının beni kabul etmemesinden ve yargılamasından çekiniyorum’ gibi kaygılarla bize gelir. Birçok teknik ve eğitim ile bunun üstesinden gelmeyi öğrenirler. Fakat tek başına yapacağın şeyler de mevcut. Tabii ki bunlar hafif semptomları olanlar için daha uygun.
Gevşeme egzersizleri, derin nefes alma, otojenik eğitim, progresif relaksasyon. Olumsuz düşüncelerinizi değerlendirmek. Kendinizi korkulan duruma maruz kalmaya cesaretlendirmeniz. Kitaplar. Rahatsızlığı yaşayan diğer kişilerle iletişim halinde bulunmak(internet ortamı özellikle), İzmir’de sosyal fobi tedavisi alan kişilerle iletişime geçmek, egzersiz, yeterli uyku ve öz bakım becerileri.
Semptomları hafifletebilirsiniz, daha rahat ve huzurlu hissedebilirsiniz fakat hastalığı tamamen yenmek için yeterli olmamakta.
Yakınınızda güvendiğiniz bir uzmandan destek almanız daha yararlı olacaktır.
Kaçınmak – Kaçınmayı Israrla Sürdürmek Bir Fayda Sağlamaz
Evet, göründüğü kadar kolay değil, söylemesi kolay yapması o kadar da değil biliyorum. Fakat 2 kere 2’nin de 4 ettiğinden hemfikiriz. Kısa vadede rahatlama sağlayan kaçınma davranışı, hastalığın devam etmesini uzun vadede sağlayan etmendir. Bu yüzden kaygılandıran durumdan mümkün olduğunca uzaklaşmamaya çalış…
Sosyal Fobi ile yaşamak gerçekten zor. Seni yaşamak isteyip heves ettiğin birçok şeyden alıkoyan hastalık budur. Hoşlandığın, açılmak isteyip de bir türlü yanına gidemediğin karşı cinsten seni uzak tutan da budur. İş yaşamında performansını ve potansiyelini tam olarak sergileyememenin sebebi de. Yaşam kalitesini ciddi anlamda etkileyen bu hastalığa karşı yapabileceğin en iyi şey kendini bilgilendirmek ve bir uzmandan psikoterapi alman. Göreceksin ki işler kolaylaştıkça hayattan aldığın keyif de doğru orantılı olarak artacaktır. Bu makalemde İzmir sosyal fobi tedavisi ile ilgili A’dan Z’ye bilgi vermeye çalıştım.