DEHB’e sahip çocukların ebeveynlerinin en çok ikilemde kaldığı, akıllarını en çok kurcalayan soruya; ”Hiperaktif Çocuğum İçin İlaç Kullanmalı mıyım?” sorusuna cevap vereceğim bu yazımda. Hoşgeldin!
Eğer senin de hiperaktiviteye sahip(hiperaktif demiyorum çünkü hiperaktif basitleştirilmiş bir tabir, bu çocukların ise ciddi bir nörolojik bozukluğu mevcut) çocuğun varsa ve ilaç kullanıp kullanmamak arasında ciddi git geller yaşıyorsan kaygını anlıyorum, kaygılanmanda da seni haklı buluyorum.
Bu yazımda sana ilaç şöyle iyidir böyle kötüdür demeyeceğim. Fakat şunu yapacağım ki, danışanlarımdan ve internet üzerindeki forumlarda ilacı kullanan anne-babaların geribildirimlerini seninle paylaşmak istiyorum.
- Çok rastlanılan durum 1 – Çocuğum ilaca başladıktan sonra evet hareketliliği azaldı. Yerinde durması ve riskli davranışlar göstermesi gözle görülür azaldı. Saldırganlık, huysuzluk, çatışma halleri yatıştı. Fakat çocuğum beklediğimden daha uysal oldu, adeta uyuştu.
Bu tarz söylemlerle sık karşılaşıyorum. Çocuklarının hareketliliğine, enerjisine ve kıpır kıpırlığına alışkın ebeveynler çocuklarının kısa sürede adeta bambaşka birine dönüşmesini yadırgıyorlar; haksızlar mı ben bir yorum yapmak yerine takdiri çocuk sahibi olan okuyucularıma bırakıyorum.
- Çok rastlanılan durum 2 – İlaç çocuğumda ciddi gelişme gösterdi, dikkatini toplamada ve sürdürmede performansı görüyoruz, kabına sığmama durumu da dizginlendi. İlaçtan memnunuz bir de yan etkileri olmasaydı! Uykuya dalmada problemler, uykusuzluk, iştah ve kilo kaybı canımızı sıkıyor.
Yukarıda yazdığım yan etkiler DEHB ilaçlarının en belirgin ve dünyada bilinen başlıca yan etkileridir. Bunun yanında belli başlı yan etkiler de var.Sırf çocuğunun kilosu hali hazırda normalin altında olduğu için ilaca mesafeli duran ebeveynler olabilir. Ruh sağlığını dengelerken fiziksel sağlığı da es geçmemekte hakları var.
- Çok rastlanılan durum 3 – Kullandığı sürece her şey yolunda fakat ara verdiği, bıraktığı zamanlarda her şeyin tersine döndüğünü söylüyor.
İlacın etkisiyle bugüne kadar içlerinde ‘bir şeyler eksik’ hissi olan çocuklarda motivasyon ve özgüven artışları olabilir. Fakat kısa süreli çeşidi 4-6 saat arası süren bu ilaçların kullanılmadığı süre zarflarında neler oluyor? İşler pek de yolunda gitmiyor. Yağmurun altında şemsiyemizi yağmur bitene kadar açık tutarız. 3 saat ıslanmaktan koruyup 2 saat bizi yarı yolda bırakmasını beklemeyiz.
- Çok rastlanılan durum 4 – Ben bunları hayatım boyunca kullanacak mıyım?
Soru birkaç kelimeden oluşabilir fakat içindeki masum serzenişi fark edebildik mi? Umutsuzluk kokmuyor mu? Memnuniyetsizlik baş gösteriyor. Bu tür ilaçların hayat boyu kullanılması gerekir. Bu da kişide içsel olarak şu düşüncelere yol açabilir:
”Ben bu ilaçsız bir hiç miyim?”, ”Eksik miyim?”, ”Bu ilaçlar olmadan da kendimi kontrol edebilirim, hayatımı düzenleyebilirim”.
Bu tarz kendini sorgulayıcı, öz saygısını yargılayıcı, meydan okuyucu self-analizler meydana gelebilir. Çocuğun Dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi gerçekten de ilacı kullanmasını gerektirebilir. Fakat bu tür düşüncelere de hazırlıklı olmak gerekmekte.
Son olarak çocuk kaç yaşında olursa olsun(evet belli bir yaşın altında olabilir ve sen de bakım vereni olarak sorumluluk hissedebilirsin). Yine de bozukluk çok şiddetli ve ilacın olmazsa olmaz raddede olmadığı durumlarda çocuğuna ilacı kullanıp kullanmamak istediğiyle ilgili danışman uygun olur. Bunu o kullanacak ve belki de hayatı boyunca yerleşecek bir alışkanlığın temellerinin atıldığı çocukluk döneminde bu sorumluluğu onunla paylaşman daha doğru olur kanısındayım.
Hiperaktif Çocuğum İçin İlaç Kullanmalı mıyım soruna belli başlı yönlerden yaklaşarak cevap vermeye çalıştım. İlaca ne tamamen karşı olmalıyız ne de çocuklarımızı ilaca bağımlı kılmalıyız.